Shortlist Hebban Debuutprijs 2016

10 oktober 2016
Leestijd: 8 min.
,

Vorige week schreef ik een verslag over de uitreiking van de Hebban Awards 2016. Als jurylid van de Hebban Debuutprijs 2016 heb ik een korte recensie geschreven over de vijf genomineerde boeken op de shortlist. Deze week deel ik een overzichtje van mijn recensies, met bovenaan mijn persoonlijke nummer 1. Heeft mijn favoriete boek de Debuutprijs gewonnen? Lees snel verder!

Lize Spit – Het smelt

Winnaar Hebban Debuutprijs 2016

Eva de Wolf groeit samen met Laurens en Pim op in het Vlaamse dorpje Bovenmeer. Wat lijkt op een doodnormale vriendschap, verandert geleidelijk in een bruut machtsspelletje waarbij de twee jongens Eva telkens voor het blok zetten. Ook bij Eva thuis is het leven verre van vlekkeloos. Haar alcoholistische moeder en suïcidale vader hebben de handen vol aan hun eigen problemen en ook Eva’s broer en zusje hebben zo hun eigen zorgen. Eva lijkt dan ook de spil te zijn van het gezin, iemand waar iedereen bij terecht kan en waar alles tegen kan worden gezegd. Maar bij wie kan Eva terecht als haar leven steeds grimmiger wordt?

Het smelt is de debuutroman van Lize Spit (1988). Spit is afgestudeerd als scenarist en won in 2013 de schrijfwedstrijd Write Now! Uitgeverijen stonden in de rij om haar debuut, een psychologische roman, uit te brengen en dat is goed te begrijpen. In filmische beschrijvingen en met een afgemeten dosis zwarte humor weet Spit de benauwende sfeer van het kleine dorpje Bovenmeer en haar grillige inwoners goed te vangen.

Fragmenten uit de beruchte zomer van 2002 wisselen elkaar af met Eva’s huidige leven waarin ze, met een groot blok ijs in de kofferbak, op weg is naar Bovenmeer voor een reünie met haar oude vrienden. Gaandeweg het verhaal stapelen de vragen en de spanningen zich op en laat Spit de lezer letterlijk in haar roman ‘spitten’ om de waarheid achter de vele gebeurtenissen te achterhalen. Een waarheid die op het einde van de roman aankomt als een klap in het gezicht.

Erik Rozing – De psychiater en het meisje

Edgar Simons werkt als arts-assistent psychiatrie in het Huygens MC in Leiden. Door een fout in het verleden, waarbij een cliënt zelfmoord pleegde, staat Edgar onder verscherpt toezicht. Daarnaast kampt hij met een gebroken hart, heeft hij een alcoholprobleem en wordt hij meerdere malen per week opgebeld door zijn oma met de mededeling dat ze niet meer wil leven. Op zijn werk probeert Edgar zijn uiterste best te doen, maar tegelijkertijd blijft er steeds één vraag door zijn hoofd spoken: waarom wil hij eigenlijk psychiater worden?

Één van Edgars huidige cliënten is Stella, een suïcidale patiënte met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Al snel wordt duidelijk dat Edgar zich tot haar voelt aangetrokken en zij ook tot hem. Ondank zijn verwoede pogingen om haar op afstand te houden, dringt Stella steeds verder door in zijn leven. Hoe kan Edgar, als psychiater in opleiding, het beste met deze situatie omgaan?

De psychiater en het meisje is de debuutroman van Erik Rozing. Rozing is zelf psychiater en geeft met zijn roman een inkijkje in de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis. De personages in de roman (inclusief passende bijnamen) worden door Rozing zó levendig beschreven, dat de lezer zich gemakkelijk kan inleven waardoor verschillende plotwendingen hard aankomen. Hoewel de roman vol staat met medische termen, schrijft Rozing vlot en toegankelijk waardoor hij met zijn verhaal lezers op sleeptouw neemt in de anderszins ietwat afgeschermde wereld van de psychiatrie.

Kim van Kooten – Lieveling

Puck is vijf als ze met haar moeder verhuist van Rotterdam naar een mooie, grote villa in Zwijndrecht. In deze villa woont “ome meneer”, de nieuwe man van haar moeder. Met de bezegeling van de liefde tussen Pucks moeder en ome meneer verdwenen eveneens de geldzorgen. Puck krijgt regelmatig dure cadeautjes en leidt samen met haar moeder een luxe leventje in de villa. Ze gaat naar een goede school en klasgenootjes benijden haar.

Al snel wordt duidelijk dat ome meneer (hij heet eigenlijk Ludovicus) wel erg veel aandacht heeft voor de kleine Puck. Hij neemt haar mee tijdens rustige ritjes met de auto en staat erop om een aantal keer per week haar haren te wassen in de badkamer. Pucks moeder laat Puck vaak alleen met ome meneer, ze gaat liever shoppen. Alleen Meester Hofslot, een oplettende leraar op school, merkt dat het niet goed gaat met Puck. Zal Pucks geheim dan eindelijk aan het licht komen?

Lieveling is de debuutroman van actrice en scenariste Kim van Kooten (1974) en gebaseerd op het verhaal over de jeugd van Pauline Barendregt. Het plot is opgedeeld in blokken die elk een aantal jaar beslaan. In totaal bestrijkt de roman negen jaar. De personages zijn treffend beschreven waardoor de lezer enkel machteloos kan toezien hoe ome meneer het steeds weer voor elkaar krijgt om alleen met Puck achter te blijven in de grote villa. Van Kooten weet door de ogen van Puck op vertederende en toegankelijke wijze een roman over een zwaar en donker thema neer te zetten.

Inge van der Krabben – Tot waar we kijken kunnen

‘Waarom zijn de roekelozen steeds de held van het verhaal?’ Deze vraagt stelt Janne aan zichzelf wanneer ze, samen met haar familie, is afgereisd naar Studio 22 voor de zoveelste opwelling van haar moeder, Dina. Zo roekeloos maar vastberaden als haar moeder soms kan zijn, zo terughoudend en vol twijfels is Janne. Terwijl de volwassen Janne worstelt met haar gevoelens, over zich heen laat lopen op het werk en bijna geveld wordt door een burn-out, heeft haar moeder last van hardnekkige buikpijnen die maar niet over gaan.

Al snel wordt duidelijk dat Dina alvleesklierkanker heeft en zich, tot grote schok van haar dochter, niet zal laten behandelen. Langzaamaan zal Janne het feit dat haar moeder niet meer lang te leven heeft onder ogen moeten komen. Maar waar moet ze beginnen als ze nog altijd haar moeder vraagt om de belangrijke beslissingen te nemen in haar leven? Zal het Janne lukken om zich los te maken van haar moeder en een harmonieuze moeder-dochterrelatie te bewerkstelligen nu het nog kan?

Tot waar we kijken kunnen is de debuutroman van Inge van der Krabben (1972). Van der Krabben studeerde Algemene Letteren aan de Universiteit Utrecht en heeft haar eigen tekstbureau. Daarnaast werkt ze als redacteur en communicatieadviseur voor verschillende bedrijven. In Tot waar we kijken kunnen weet ze de herkenbare, maar ongrijpbare emoties tussen moeder en dochter goed te vangen. Emoties die, door de nadruk te leggen op de vergankelijkheid van het leven, een nieuwe dimensie krijgen en daardoor juist tot leven worden gewekt op het papier.

Sandra Bernart – Ik zag Menno

Menno, de broer van Vincent, is al jaren dood, maar als Vincent op een dag een reisgids openslaat ziet hij zijn broer op een Spaanse sfeerfoto staan. Gegrepen door het verlangen om zijn broer te vinden, besluit hij naar Spanje af te reizen en Menno daar op te sporen. Door deze impulsieve actie laat Vincent zijn ouders en vriendin Kim verbaasd achter in Nederland, zij kennen hem enkel als een terughoudende docent aan de universiteit die alles grondig vastlegt in formules en berekeningen en daarbij niks aan het toeval overlaat. Maar wat als het ‘toeval’ een reeks gebeurtenissen ontketent waar geen controle meer over  kan heersen? Zal het Menno uiteindelijk lukken om zijn broer in Spanje te vinden?

Ik zag Menno is de debuutroman van Sandra Bernart (1973). Bernart studeerde Economische Psychologie aan de Universiteit van Tilburg en stond met haar roman in de finale van de Coffeecompany Book Awards 2015. In haar debuut gaat Menno op zoek naar zijn verdwenen broer – een reis die tegelijkertijd een symbolische zoektocht is naar zichzelf. Heden en verleden wisselen elkaar af en zo logisch als het verleden kan worden geformuleerd, zo onberekenend is het heden waar Menno zich geleidelijk in waant.

Bernarts debuut is enerzijds een psychologische roman met een diepgewortelde boodschap (iedereen kan zomaar het roer omgooien) en aan de andere kant een verrassend zomerboek waarin verschillende dilemma’s en plotwendingen worden aangevoerd op het geluid van een kalm golvende zee.


Eline
Volg mij op:

Geen reacties

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.