Titel: Ze hebben mijn vader vermoord
Originele titel: Qui a tué mon père
Auteur: Édouard Louis
Uitgeverij: De Bezige Bij
Vertaling: Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre
Genre: Autobiografie, Novelle
Bladzijdes: 73
Uitvoering: Hardcover
ISBN: 978-94-031-3330-0
Ze hebben mijn vader vermoord is het derde boek van de Franse literaire sensatie Édouard Louis. De schrijver debuteerde in 2014 met zijn roman Weg met Eddy Bellegueule. Ze hebben mijn vader vermoord is een autobiografische novelle waarin Louis de relatie met zijn vader beschrijft, en ingaat op racisme en de Franse politiek. Louis groeide op als Eddy Bellegueule in een klein Frans dorpje, zo’n veertig kilometer van de grote stad. Het arbeidersgezin leefde in armoede en had bovendien te lijden onder het alcoholprobleem van Louis’ vader. Als kind vond Louis het niet erg dat zijn vader niet thuis was maar zich in het dorpscafé zat te bezatten:
“Elke dag dat ik in de buurt van onze straat kwam, dacht ik aan je auto en deed ik een schietgebedje: zorg dat hij er niet staat, zorg dat hij er niet staat, zorg dat hij er niet staat.”
Als zijn vader niet thuis was, hing er immers geen gespannen sfeer meer in huis. Dan konden ze rustig eten en was zijn moeder minder op haar hoede.
Een pijnlijke vader-zoonrelatie
In drie hoofdstukken vertelt Louis over zijn jeugd waarbij de focus ligt op de pijnlijke vader-zoonrelatie. Hoewel er ook mooie momenten tussen hen waren (het rijden over zee en een veel te duur verjaardagscadeau), heeft Louis van jongs af aan het gevoel gehad dat zijn vader liever een andere zoon had gehad. Louis gedraagt zich niet mannelijk genoeg, kiest tijdens een playbackavond de rol van een meisje en kijkt liever naar de Titanic dan dat hij met ‘jongensspeelgoed’ speelt. De schrijver wordt, ver voordat hij zijn homoseksuele gevoelens gewaarwordt, niet door zijn homofobe vader geaccepteerd. Dat mannelijke is voor zijn vader belangrijk. Wie zich mannelijk gedraagt luistert niet naar de regels van de maatschappij. Gaat niet studeren zoals Louis later wél heeft gedaan. Ook buitenlanders doen in de ogen van zijn vader niets goed. Pas later beseft Louis dat zijn vader eigenlijk bang was. Bang dat hij met zijn simpele arbeidersbaantje in de fabriek door het land weggezet zou worden als “leegloper”, iemand die nauwelijks iets aan de samenleving bijdraagt.
Louis schrijft grimmig over Franse politiek
Dat deze angst werkelijkheid wordt, beschrijft Louis aan het begin van de novelle wanneer hij zijn vader bezoekt in een klein stadje aan de kust. De man is dan begin vijftig, maar al zwaar ziek. Sinds hij betrokken is geraakt bij een ernstig ongeluk in de fabriek, is hij nooit meer de oude geworden. Zijn lichaam werkt alleen nog via een machine:
“Je hoort tot de categorie mensen die volgens de politiek vroegtijdig het loodje legt.”
Naast de harde woorden die Louis rechtstreeks tegen zijn vader uit, wendt Louis zich in Ze hebben mijn vader vermoord op grimmige wijze tot de Franse politiek. Dankzij enkele drastische veranderingen binnen de bijstandsuitkeringen en het verlagen van het minimumloon, heeft zijn vader na zijn ongeluk door moeten werken als straatveger. Dit heeft zijn lichaam uiteindelijk chronisch ziek gemaakt. Louis bekrachtigt dat het altijd de heersende klasse is, de rijke mensen, presidenten als Sarkozy, Chirac en Macron, die het met hun besluiten de arme mensen moeilijk maakt. Of helemaal kapot, in het geval van Louis’ vader.
Ze hebben mijn vader vermoord geeft waardevolle stem aan arbeidersklasse
Ze hebben mijn vader vermoord is een dun boek met veel korte zinnen en witregels. De rode draad binnen de novelle is de schrijnende uitspraak:
“Ik heb vaak het gevoel dat ik van je hou.”
Want hoe lastig de relatie tussen Louis en zijn vader ook was, de schrijver heeft zijn hele jeugd geprobeerd genegenheid bij zijn vader op te wekken. Dat Louis op volwassen leeftijd zijn laagopgeleide vader en diens jeugd in een gewelddadig gezin beter begrijpt en verschillende zaken bovendien met hem heeft uitgepraat, doet niets af aan de kracht waarmee zijn woorden op de lezer inwerken. Ze hebben mijn vader vermoord zit vol rake, ogenschijnlijk nonchalante, observaties zoals: “Ik was het bijna zelf die je om zeep ging helpen” en filosofische overpeinzingen: “Alleen mensen die altijd al alles krijgen, kunnen een echt gevoel van bezit hebben, de anderen niet. Bezit is niet iets wat je kunt verwerven.” Naast een pijnlijk portret van zijn vader, krijgt de novelle gaandeweg het lezen het karakter van een pamflet. Louis geeft via deze politieke insteek een waardevolle stem aan de arbeidersklasse.
📖 Ook lezen? Koop hier Ze hebben mijn vader vermoord of steun je boekhandel via Libris.
Eindoordeel: Ze hebben mijn vader vermoord
Ontdek meer van Eline schrijft hier
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.
Geen reacties