‘Terwijl ik ernaar verlang om hier thuis te zijn, verlang ik ernaar om ginds onderweg te zijn (…) Nirvana ligt daar waar de tegenstellingen verdwijnen.’ Toen Hermann Hesse deze contemplatieve zinnen in de jaren 1917 en 1918 opschreef, was de buitenwereld een roerige plek. In Europa woedde de Eerste Wereldoorlog waarnaar Hesse verwijst in wandeletappe De brug: ‘Ach, oorlog (…) wat was dat toch een absurde en duistere wereld! Maar het was nu eenmaal de realiteit, een zeer reële wereld die zelfs de macht bezat om de aarde te vergiftigen, en mij, eenvoudige wandelaar, met trompetgeschal uit mijn toevluchtsoord weg te rukken.’ Vanwege zwakke ogen werd Hesse afgekeurd voor militaire dienst, maar hij verzette zich tegen het nationalisme door een pamflet te schrijven en hielp als vrijwilliger Duitse krijgsgevangen. In zijn binnenwereld gaat het er niet zachtzinniger aan toe. Hesse kampte met terugkerende depressieve episodes. Zijn huwelijk met fotografe Maria ‘Mia’ Bernoulli hield geen stand, de kinderen werden ondergebracht in pleeggezinnen en het verlies van zijn vader – met wie hij geen goede band had – hakte erin. Hij kwam in een neerwaartse spiraal terecht en kreeg psychiatrische steun van onder meer Carl Gustav Jung. In Wandeling, dat al in…
