Dunkirk: beklemmende asynchrone oorlogsthriller

21 augustus 2017
Leestijd: 4 min.
Nolan kiest met Dunkirk voor documentarische aanpak.
dunkirk-movie_header

In de openingsscène van Dunkirk (2017) wordt de kijker direct in de beklemmende situatie van de Slag om Duinkerke (1940) geplaatst. We volgen Tommy (Fionn Whitehead). Hij is een jonge Engelse soldaat die door de straten van het Franse havenstadje Duinkerke rent. Terwijl hij probeert te vluchten, vallen zijn medesoldaten bij bosjes neer door het vuur van de Duitsers die de stad hebben omsingeld. Als Tommy dan eindelijk het strand bereikt, lijkt het even alsof de bevrijding nabij is. Niets is minder waar wanneer de Duitse vliegtuigen naderen en bommen laten vallen…

Er is slechts one direction

Er volgt een aaneenschakeling van ontsnappingspogingen vol actie. Hierbij slaat de jonge soldaat samen met twee andere soldaten, Alex (Harry Styles) en Gibson (Aneurin Barnard), op de vlucht. Ze pogen alle drie een plek op een van de aangemeerde schepen te bemachtigen om naar Engeland terug te keren. Hoewel er wordt geprobeerd om een groepsgevoel onder de soldaten te creëren, overheerst het gevoel van ‘ieder voor zich’. Immers: “het enige wat we hebben gedaan is overleven” merkt een soldaat tegen het einde van de film verontwaardigd op.

Tijd gedeeld door drie

Regisseur Christopher Nolan staat bekend om zijn asynchrone plots en manipulaties met de tijd. Dit blijkt wel uit blockbusters Memento (2000), Inception (2010) en Interstellar (2014). In Dunkirk wordt de evacuatie van meer dan 338.000 Britse en Franse soldaten verteld door middel van drie verhaallijnen: The Mole (de pier), The Sea (de zee) en The Air (de lucht). Elke verhaallijn overbrugt een andere tijdspanne. Zo volgt de kijker een week lang het leven van de voetsoldaten op het strand en de pier (door de ogen van Tommy). We varen een dag mee met Mr. Dawson (Mark Rylance) op zijn plezierjacht Moonstone voor een reddingsoperatie. En tot slot vliegen we slechts een uur lang mee met twee Engelse piloten (Jack Lowden en Tom Hardy) boven Duinkerke.

Een bij vlagen documentarische oorlogsthriller

Gefilmd met IMAX camera’s die dicht op de huid van de personages zijn geplaatst, worden momenten vol doodsangst vastgelegd. Hierbij wisselen drie perspectieven elkaar in razend tempo af. De sfeer wordt bepaald door een tikkende klok en de passende soundtrack van Hans Zimmer vol grillige violen. Het beklemmende gevoel dat het gevaar overal op de loer ligt, maakt de film tot een intense oorlogsthriller die door de realistische scènes bij vlagen zelfs aan een documentaire doet denken. Nolan kiest ervoor om de nazi’s niet in beeld te brengen en dit vergroot de spanning. Een goed voorbeeld is de scène waarin de groep soldaten zich schuilhouden op een Hollandse jacht, wachtend op vloed, terwijl ze worden beschoten door Duitse scherpschutters. De vijand is nergens te bespeuren. Toch worden ze sterk gekleurd door ontploffende bommen, het geluid van schoten en de onheilspellende gaten van kogels in het metaal van de schepen.

Afstand creëert ervaring

En niet alleen de Duitsers hebben geen gezicht. De personages in de film blijven met hun spaarzame dialogen gedurende twee uur behoorlijk ‘flat’. De film geeft geen achtergrondinformatie van de soldaten. Aan de ene kant geeft dit het gevoel dat er een belangrijk stuk uit de film mist. In plaats daarvan sleept Dunkirk de kijker mee in de psychologische maalstroom van het moment waarbij de gevolgen van shellshock. Dit is te zien is bij soldaat Peaky (Cillian Murphy). De afstand die de kijker tot de personages voelt, is uiteindelijk zelfs wel nodig te om deze oorlogservaring optimaal te kunnen beleven.


Eindoordeel: Dunkirk (2017)
  • Verhaal
  • Personages
  • Muziek
4

Samenvatting

Gefilmd met IMAX camera’s die dicht op de huid van de personages zijn geplaatst, worden momenten vol doodsangst vastgelegd waarbij de drie perspectieven elkaar in razend tempo afwisselen. De tikkende klok, de passende soundtrack van Hans Zimmer vol grillige violen en het beklemmende gevoel dat het gevaar overal op de loer ligt, maken Dunkirk tot een intense oorlogsthriller die door de realistische scènes bij vlagen zelfs documentarisch aandoet.

Productie: Christoper Nolan | Cast: Fionn Whitehead, Mark Rylance, Tom Hardy, e.a. | Scenario: Christopher Nolan | Duur: 106 min. | Genre: Action, Drama, History | Jaar: 2017

Eline

Geen reacties

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.