Leer me alles wat je weet: liefdesepos pleit voor adequate medische zorg voor iedereen

De medische (onderzoeks)wereld en zijn grillige ethische vraagstukken spelen in veel werken van Hanna Bervoets een rol. Zo stond het creëren van een hybride centraal in Ivanov en richtte Welkom in het rijk der zieken zich op chronische pijn. Tegen de achtergrond van een gecompliceerde liefdesgeschiedenis ontvouwt zich in Bervoets’ nieuwe, vuistdikke roman Leer me alles wat je weet een verhaal waarin verschillende actuele medisch-ethische kwesties worden aangestipt. Jodie Barda’s veertien jaar oudere geliefde, Daniel de Koster, zet zich sinds haar ingrijpende ongeluk met hart en ziel in voor mensen met uiteenlopende pijn- en gezondheidsklachten die door (huis)artsen niet serieus worden genomen. Vooral vrouwen weten hun gezamenlijk opgerichte stichting Lucille via online fora – die rond het millennium welig tierden – te vinden. Maar wanneer Daniel plotseling komt te overlijden, beseft Jodie dat ze nauwelijks iets over Daniel weet. Wie was zij als ze geen mensen ondersteunde? Wat was haar verleden? En belangrijker nog: wát waren precies haar drijfveren om anderen te helpen?

Grondige reconstructie van een leven

Leer me alles wat je weet bevat een grondige reconstructie van Daniels leven. Aan de hand van Daniels persoonlijke bezittingen, haar geordende dossiers en met de hulp van haar kennissen- en vriendenkring puzzelt Jodie de levensloop van haar geliefde bij elkaar. Ze geeft haar stormachtige relatie met arts Barbara weer, brengt haar wisselende buien in kaart, vertelt over Daniels intensieve revalidatieperiode bij Lucille die haar zowel intrigeerde als inspireerde en haar tijd als vrijwilliger bij een organisatie die zich in de jaren 90 inzette voor mensen met aids. De grootse opzet vol gedetailleerde beschrijvingen, complexe relaties en elitaire kringen doet denken aan Een klein leven van Hanya Yanagihara. De manier waarop Bervoets het verhaal van Daniel door de ogen van Jodie zorgvuldig uiteenzet, creëert niet alleen een beklemmende sfeer, maar belooft een grimmige ontknoping. Hoe erg Jodie ook haar best doet om haar geliefde voor de lezer – en niet in de laatste plaats voor zichzelf – dichterbij te halen, Daniel blijft ruim vijfhonderd pagina’s lang een getroebleerd personage met een ondoorgrondelijk karakter. Iemand over wie haar omgeving zegt dat ze pleitte voor de beste zorg voor iedereen – die zich gedreven verzette tegen (homeopathische) kwakzalvers en tuchtzaken aanspande tegen iedere vorm van medische nalatigheid, maar die in werkelijkheid zonder (medische of juridische) diploma’s te werk ging.

Leer me alles wat je weet pleit voor adequate zorg

Ondanks haar inspanningen krijgt Jodie maar moeilijk vat op haar overleden geliefde. Ze ontpopt zich als onbetrouwbare verteller die leunt op de verhalen van anderen en haar eigen tegenstrijdige gevoelens beteugelt door de daadkracht waarmee haar vriendin ooit haar zieke moeder aan een medische diagnose hielp: ‘mijn moeder en ik hadden alleen maar achter haar aan hoeven te lopen en dat wilde ik blijven doen.’ Het is aan de lezer om te bepalen of Daniel daadwerkelijk een weldoener was of een doorn in het oog van de ‘echte’ medici. Daar waar de liefdesgeschiedenis tussen beide vrouwen aan levendigheid inboet, worden de vele thema’s in Leer me alles wat je weet sterk uitgewerkt. De heerlijke, diepgravende schrijfstijl van Bervoets loodst de lezer langs actuele dilemma’s waar de medische wereld bol van staat: van de onverschilligheid rondom longcovid en gebrekkige kennis van vrouwspecifieke gezondheidsklachten tot herhaaldelijke misdiagnoses bij mensen met endometriose en onverklaarbare chronische (pijn)klachten. Deze knelpunten worden geplaatst tijdens de digitale revolutie van de jaren 90 en 00 waarin de invloed van online platforms steeds groter werd en kennis zich sneller ging verspreiden. Dat deze dilemma’s ruim twintig jaar later nog steeds aan de orde zijn, benadrukt de urgentie waarmee Leer me alles wat je weet pleit voor adequate (medische) zorg voor iedereen.

📖 Ook lezen? Koop hier Leer me alles wat je weet of steun je boekhandel via Libris.