Wabi sabi: (im)perfect handboek omarmt de schoonheid van het onvolmaakte

In Japan heersen veel levensfilosofieën die bij ons lange tijd onbekend zijn gebleven. Niet zo gek natuurlijk, want de westerse maatschappij is onderhevig aan heel andere invloeden dan in het oosten het geval is. Toch vertoont de kapitalistische samenleving, en daarmee ook het haasten en het oppervlakkig najagen van geluk, barsten in de levens van mensen wereldwijd. Barsten die volgens de Wabi sabi-filosofie best wat meer mogen opvallen. Sinds Ikigai (over werk, doel en passie) hebben auteurs Francesc Miralles en Héctor García met hun boekenreeks verschillende Japanse levenswijzen naar het westen gehaald. Van ‘shinrin-yoku’ (bosbaden), ‘ichigo-ichie’ (waardevolle ontmoetingen) en ‘ganbatte’ (wilskracht) tot ‘maneki neko’ (meer geluk ervaren). In Wabi sabi dompelen ze de lezer onder in de Japanse wijsheid van imperfectie.

Schoonheid van het onvolledige

Wabi sabi (侘び寂び ) is een term die zich lastig laat vertalen. Omdat het in iedere context te maken heeft met schoonheid en vergankelijkheid betekent het heel breed: ‘de schoonheid van het onvolledige, het niet-blijvende en het imperfecte.’ De filosofie draagt uit dat de wereld nu eenmaal is zoals hij is, dat de dingen gaan zoals ze gaan en dat je bent zoals je bent. Het is geen idealistische leefwijze, in de zin van dat alles te verbeteren of te repareren valt. Nee, wabi sabi wil het niet mooier maken dan het is, zoals ook de ‘kintsugi’ (金継ぎ )-kunst laat zien. De filosofie stimuleert dat je de touwtjes wat meer laat vieren, meer rust zult ervaren en fijner in je vel komt te zitten. En daarmee is Wabi sabi een uitstekend handboek voor de (aanstormende) (im)perfectionist: ‘Wie denkt dat hij perfectie heeft bereikt, vergist zich niet alleen – er is altijd ruimte voor verbetering – maar ontbreekt het ook aan kneedbaarheid.’

Wabi sabi vindt veerkracht in het onvolmaakte

Miralles en García stellen dat wabi sabi uit drie principes bestaat: niets is perfect, niets is af en niets is voor altijd. De wijsheid die hieruit voortvloeit, raakt de dimensies van filosofie, kunst en uiteindelijk een manier van leven. Wabi sabi is opgedeeld in drie delen waarin de hoofdstukjes zijn geplaatst binnen bovengenoemde dimensies. Aan de hand van korte verhalen en de leer van de esthetica van het imperfecte in kunstzinnige creaties leidt het handboek de lezer naar praktische manieren om deze Japanse wijsheid in je leven toe te passen. Niet alle tips zijn origineel (een opgeruimd huis is een opgeruimd hoofd) en er zitten zeker wat ‘open deur’ argumenten tussen (alcohol en drugs zijn géén gezonde copingstrategieën voor het bewerkstelligen van escapisme), maar de uitwerking van de schoonheid die in vergankelijkheid besloten ligt en het waarderen van het onvolmaakte om veerkrachtig te worden, zijn sterk en bieden een andere kijk op het leven. Ieder hoofdstuk begint bovendien met een korte meditatie die je aan het denken zet en die je eenvoudig kunt gebruiken voor een (im)perfect momentje zen.

📖 Ook lezen? Koop hier Wabi sabi of steun je boekhandel via Libris.