Joker: psychologisch portret van een clown

4 november 2019
Leestijd: 4 min.
Joker geeft The Joker een waardig achtergrondverhaal.
joker-movie_header

The Joker, de intrigerende schurk uit de Batman franchise, maakt in 2019 een comeback. Na geweldige performances van Jack Nicholson (1989) en Heath Ledger (2008), is het in Joker van regisseur Todd Phillips (Hangover) de beurt aan acteur Joaquin Phoenix om de gestoorde vijand van Batman te vertolken. Phillips duikt met Joker in het veelbewogen verleden van de clown. Hij gaat hiervoor terug naar halverwege de 20e eeuw. Is de film als oorsprongsverhaal een geslaagde toevoeging aan het DC Universe? Lees hieronder mijn recensie!

Overdag een clown, ’s avonds stand-up comedian

Voordat The Joker in het fictieve Gotham dood en verderf om zich heen zaaide, was hij Arthur Fleck. Arthur verdient overdag de kost als clown en probeert ’s avonds naam te maken als stand-up comedian in diverse barretjes. Hij woont bij zijn verstrooide moeder Penny (Frances Conroy) die een obsessie heeft ontwikkeld voor burgemeesterskandidaat Thomas Wayne (Brett Cullen) met wie ze ooit een relatie zegt te hebben gehad. Om de droom van zijn moeder niet teveel te verstoren, doet Arthur net alsof hij op het punt staat om als cabaretier door te breken.

“I hope my death makes more cents than my life”

Niets is minder waar. Arthur is tijdens zijn werkuren als clown herhaaldelijk het mikpunt van pesterijen. Deze eindigen vaak in een flink pak slaag. Ook tijdens zijn stand-up performances slaan zijn grappen niet bepaald aan. Arthur heeft last van een zenuwtrek waardoor hij in willekeurige lachbuien uitbarst die ervoor zorgen dat het publiek de spot met hem drijft. Daar komt nog bij dat Arthur door zijn psychisch labiele conditie eigenlijk niet goed weet wat mensen nu eigenlijk grappig vinden. In zijn schrift schrijft hij grapjes op die hij zelf erg leuk vindt, maar die voor de meeste mensen te ver gaan. Realiteit en fantasie gaan door elkaar lopen als er in Gotham bezuinigt wordt op de psychische gezondheidszorg en Arthurs medicatie stopt.

Transformatie van clown Happy naar The Joker

Joker is niet zozeer een actiefilm, maar Phillips kiest ervoor om een interessante karakterschets van Batmans aartsrivaal neer te zetten. We zien hoe Arthur steeds verder afglijdt en van clown Happy transformeert in een gestoorde entertainer die teert op chaos. Phoenix weet dit prachtig te vertolken. De acteur viel voor de film ruim twintig kilo af. Dit zorgt ervoor dat Arthurs gekwelde ziel al direct aan zijn figuur af te lezen is. Phillips maakt bovendien gebruik van tientallen close-ups die Phoenix’ kwaadaardige maar nerveuze blik perfect weten te vangen. Het is daarnaast een kunst dat Arthurs excentrieke lach niet afgezaagd wordt. Phoenix conditioneert de kijker zodanig dat deze bij het horen ervan weet dat Arthur zijn alter-ego probeert te onderdrukken. Ook al weet je als kijker dat deze manische episode het ooit van hem zal winnen.

Joker is een waardig achtergrondverhaal

En misschien wil je dit ook wel. Gotham is dan misschien fictief, Phillip wil Joker maar wat graag maatschappelijk relevant maken. Met een stad die in een bestuurlijke crisis verkeert en waar flink gekort wordt op gezondheidsvoorzieningen, is het namelijk ieder voor zich. Wie het goed heeft, gaat zo door, maar voor mensen als Arthur is het vechten tegen de bierkaai. That’s Life, kun je zeggen. Maar in Arthurs hoofd krijgen wraak en frustratie steeds meer de overhand. Als je leven dan ook nog eens een grote leugen blijkt te zijn, is het opkomen voor je eigen rechten wel het minste wat je kunt doen. Joker is een sterke film die The Joker een waardig achtergrondverhaal geeft en niet vies is van wat horror. Ook leuk: om het compleet te maken refereert Phillips met zijn werk zelfs nog even snel naar het tragische verleden van Batman.


Eindoordeel: Joker (2019)
  • Verhaal
  • Personages
  • Muziek
4.5

Samenvatting

Joker van regisseur Todd Phillips duikt in het verleden van Batmans aartsvijand The Joker. Voordat de schurk op het verkeerde pad kwam, was hij Arthur Fleck. Arthur verdient overdag de kost als clown en probeert ’s avonds naam te maken als stand-up comedian. Phillips zet met Joker een sterke karakterschets neer waarin realiteit en fantasie steeds meer door elkaar gaan lopen en Arthur transformeert van blije clown in gestoorde entertainer.

Productie: Todd Phillips | Cast: Joaquin Phoenix, Zazie Beetz, Robert De Niro, e.a. | Scenario: Todd Phillips, Scott Silver, e.a. | Duur: 122 min. | Genre: Crime, Drama, Thriller | Jaar: 2019

Eline

2 reacties

  • Niek 4 november 2019op19:44

    Mooie bespreking en ik ben het helemaal met je eens. Ik was zeer verrast dat dit bekende personage zo’n geloofwaardige achtergrond heeft gekregen.

    • Eline 24 november 2019op20:33

      Dank je wel! Ik was zelf ook verrast en ik denk dat ik de film zeker thuis nog eens ga kijken als ‘ie op DVD uitkomt 🙂

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.