Dat beloof ik: beklemmende roman over huiselijk geweld, hardnekkige patronen en overleven

31 augustus 2023
Leestijd: 3 min.
, ,
dat-beloof-ik-roxane-van-iperen_header

Titel: Dat beloof ik
Auteur:
Roxane van Iperen
Uitgeverij:
Thomas Rap
Genre: Literatuur
Bladzijdes:
384
Uitvoering:
Paperback
ISBN:
978-94-004-0856-2

M. is twaalf en groeit op in een onveilige omgeving. Haar vader mishandelt haar en haar moeder zowel fysiek als mentaal. Ook buiten de deur is zijn reputatie berucht. Hij licht aan de lopende band mensen op met louche deals waardoor het gezin vaak moet verhuizen. Daardoor heeft M. geen stabiele basis, geen vrienden en daardoor ook geen idee hoe een ‘normaal’ gezin hoort te functioneren. Ze is een meisje dat zich inmiddels aan iedere situatie aanpast, en om te overleven manipuleert en liegt ze. Een trekje dat ze van haar ouders heeft overgenomen, en waar ze net als zij een hoge prijs voor betaalt. Want evenals de doorzichtige pogingen van haar moeder om voor de buitenwereld de schone schijn op te houden en haar vaders zucht naar macht, geld en respect om zijn gekrenkte ego te compenseren, kijken M.’s klasgenoten dwars door haar meegaandheid heen met pesterijen als gevolg. Wanneer de situatie thuis onhoudbaar wordt, zoeken M. en haar moeder samen met de zwakbegaafde Boelie meermaals hun heil in vakantiehuisjes, hotelkamers en woonwagenkampen. Dat beloof ik van Roxane van Iperen (’t Hooge Nest) volgt een jaar uit het chaotische leven van M.

Een intense, maar afstandelijke, leeservaring

De wereld van M. is beklemmend. De spanning en gejaagdheid die ze continu voelt weet Van Iperen tastbaar te omschrijven: ‘Ze hadden haar vroeger op het stopcontact aangesloten. De stroom zat in haar opgesloten. Altijd alert.’ Die aansluiting mist M. wanneer ze in contact komt met anderen waar het plaatsmaakt voor een gevoel ‘alsof ze achter glas zat, als een vis in een aquarium.’ In een wereld waar buiten de deur compleet andere regels gelden dan bij haar thuis, is communiceren niet makkelijk voor M. In Dat beloof ik wordt dit nog wat meer versterkt door de afwezigheid van aanhalingstekens bij de dialogen. Het doorvoelen van haar emoties lukt het meisje niet, ze kiest ervoor zich sterk te houden: ‘Huilen deed je niet. Huilen was erger dan pijn.’ Dit creëert een intense, maar afstandelijke, leeservaring waarbij iedere houvast ontbreekt en je het gevoel krijgt niet tot M. door te dringen.

Dat beloof ik is geen makkelijk boek

Ondanks de afstandelijke, bijna kille, benadering, slaagt de roman er goed in om emoties bij de lezer los te maken. Het zwijgen, niet benoemen, ontkennen, beloven, wegkijken, incasseren, suggereren, hopen en vrezen kruipen stilletjes onder je huid en maken M.’s jeugd des te schrijnender. Gaandeweg het verhaal wordt duidelijk dat ieder gezinslid vastzit in hardnekkige patronen die zich uiten in vluchten, pleasen, controleren en isoleren om zelf maar overeind te blijven. Hoewel het verleden van de ouders vaag blijft en Van Iperen niet diep in de werking van de gevolgen van fysiek en psychisch geweld duikt, schetsen rauwe beelden hoe het trauma zich al in M. heeft geworteld. Op deze cruciale momenten, waar haar verstoorde binnenwereld de buitenwereld in sijpelt en werkelijkheid en fantasie door elkaar gaan lopen, worden de overige personages net als M. beroofd van hun logica, hun vorm en hun identiteit. Dat beloof ik is geen makkelijk boek. De zwaarte van allerhande misbruik hangt als een dichte mist in het verhaal. Wat zich achter deze sluier sterk aftekent is het belang van een veilige thuisbasis waarmee het boek een stem geeft aan iedereen voor wie leven meer als overleven voelt.


📖 Ook lezen? Koop hier Dat beloof ik of steun je boekhandel via Libris.

Eindoordeel: Dat beloof ik
3.5
Eline

Ontdek meer van Eline schrijft hier

Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.

Geen reacties

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.