Titel: Mary
Auteur: Anne Eekhout
Uitgeverij: De Bezige Bij
Genre: Historische roman
Bladzijdes: 384
Uitvoering: Hardcover
ISBN: 978-94-031-5331-5
Mary van Anne Eekhout neemt de lezer mee naar het jaar 1816 in het Zwitserse Cologny bij het Meer van Genève. In Maison Chapuis, vlakbij Villa Diodati, ligt de achttienjarige Mary Shelley iedere nacht wakker. Op dit ‘heksenuur’, wanneer haar verbeelding het sterkst is, wordt Mary herinnerd aan twee grote verliezen. Zo stierf haar moeder, de feministe Mary Wollstonecraft, tijdens haar kraambed en haar dochter aan wiegendood. Samen met haar geliefde Percy Bysshe Shelley, hun zoon William en stiefzus Claire, brengt Mary de zomer door met dichter Lord Byron (‘Albe’) en arts John Polidori. De zomermaanden zijn dat jaar echter verrassend regenachtig, en tijdens een onstuimige avond besluiten de mannen een griezelige verhalenwedstrijd te organiseren. Mary doet ook mee en schrijft het begin van wat later het beroemde horrorverhaal Frankenstein (Or The Modern Prometheus) zal worden.
Een van de bekendste gothic novels
Inmiddels is Frankenstein uitgegroeid tot een van de bekendste gothic novels. Het vormt de bron voor veel boeken en films. In 1818 werd het aanvankelijk anoniem gepubliceerde werk eveneens een regelrechte hit. Het verhaal over de briljante wetenschapper Viktor Frankenstein die een monster – een leven – creëerde met behulp van ‘dierlijke’ elektriciteit, ligt diep ingebed in de wetenschappelijke ontwikkelingen en experimenten in de negentiende eeuw. Toch ontstond er ook ophef rondom het boek. In de eerste plaats omdat de relatie tussen elektriciteit en het leven het bestaan van God in twijfel trekt. Dat de auteur een jonge vrouw bleek te zijn, was in die tijd ook zeer ongebruikelijk. Door de eeuwen heen is er veel over Mary Shelley en haar werk geschreven. Hoewel ze talloze dagboeken en brieven naliet, is er niets te vinden over Mary’s verblijf in Schotland in 1812.
Coming-of-age verhaal over Mary in Dundee
Mary is de vierde roman van Eekhout. Ze wisselt de tijd van Mary Shelley in Genève af met gefictionaliseerde gebeurtenissen van het veertienjarige meisje in het Schotse kustplaatsje Dundee. Op aanraden van haar vader, de filosoof William Godwin, logeert Mary bij de familie Baxter. De Baxters verkeren echter nog in diepe rouw na de dood van mevrouw Baxter. Terwijl Mary in het frisse Dundee herstelt van een hardnekkige huidinfectie, raakt ze steeds hechter bevriend met de geheimzinnige Isabella, de dochter van meneer Baxter. De meisjes ontdekken dat ze allebei geïntrigeerd zijn door onaardse zaken zoals zeemonsters, geesten en heksen. Hun verbeeldingskracht wordt op de proef gesteld wanneer David Booth – de man van Isabella’s zus Margaret en goede vriend van de Baxters – over een geheim laboratorium beschikt dat hij zou gebruiken om mysterieuze experimenten uit te voeren. Tegelijkertijd wordt Mary door haar omgeving gewaarschuwd voor Isabella. Zij zou in werkelijkheid anders zijn dan ze zich voordoet.
Verstrikt in een web van fantasie en werkelijkheid
De kracht van de verbeelding vloeit in Mary net zo rijkelijk als de alcohol en de laudanum die de personages nuttigen. Eekhout kiest ervoor om de hoofdstukken van Mary in Schotland, waar ze haar angsten onder ogen komt, vanuit de eerste persoon te vertellen. Mary’s verblijf in Genève, haar relatieproblemen met Percy en de zorg voor William die haar zwaar valt, worden verteld vanuit de derde persoon. Een opvallende keuze, want Eekhout haalt op die manier de periode uit Mary’s leven die zij helemaal zelf heeft ingevuld, dichterbij dan de gebeurtenissen die daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Langzaamaan raakt de lezer, evenals Mary, verstrikt in een web van fantasie en werkelijkheid. Een overtuigend samenspel van waaruit haar inspiratie voor Frankenstein ontsproten zou kunnen zijn.
Mary Shelley komt tot leven in Mary
Eekhout schrijft zorgvuldig en scherpzinnig. De focus in de roman ligt duidelijk op de menselijke psyche. Tegen een geestverruimend decor en in een beeldrijke taal, besteedt ze veel aandacht aan de zielenroerselen van Mary Shelley. Daarnaast staat ze stil bij de mysteries van dieren, de natuur en het bovennatuurlijke. Maar ook bij de positie van vrouwen in het gezelschap van mannen:
“Misschien heeft ze helemaal geen zin in dit gesprek, maar omdat ze een vrouw is, doet dat niet ter zake. Ze moet eraan deelnemen omdat ze het niet hoeft. Als ze een man was geweest had ze zich afzijdig kunnen houden, naar het water kijken dat onder hen stroomt, naar de bergen om hen heen, de duizendpuntige bossen op de flanken. (…) Ze zou kunnen verdwalen in een beneveld brein en er dingen kunnen vinden, ze meetrekken naar de oppervlakte om ze in verhalen te stoppen, verhalen die niet van hier zijn, die hun oorsprong vinden in onbegrijpelijke bronnen. Maar ze moet meedoen, omdat ze een vrouw is en niemand het van haar verwacht.”
De kille Mary Shelley ontdooit via Eekhouts pen, verandert in een jonge vrouw van vlees en bloed, met onzekerheden, traumatische ervaringen en een rijke innerlijke belevingswereld die op papier een uitweg vindt. In Mary komt ze, in lijn met het monster van Frankenstein, tot leven.
📖 Ook lezen? Koop hier Mary of steun je boekhandel via Libris.
Eindoordeel: Mary
Ontdek meer van Eline schrijft hier
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.
Geen reacties