Oorlogspluimpjes: intiem oorlogsverslag van de bezetting en bevrijding van Den Bosch

2 mei 2024
Leestijd: 3 min.
,

In Oorlogspluimpjes vertelt Pieter Nelleke (pseudoniem van Elle Werners) op basis van het oorlogsverhaal van haar vader een episode uit de Duitse bezetting en bevrijding van de stad ’s-Hertogenbosch. Jan-Theo Werners was een fanatiek amateur-filmer en maakte in 1944 in aanloop naar de bevrijding van Zuid-Nederland unieke beelden van Den Bosch in oorlogstijd. In diezelfde periode schreef hij de gebeurtenissen die plaatsvonden in de stad en met name in de Hinthamerstraat waar het bedrijf van de familie Werners zich bevond op in een schoolschriftje. Dit schrift krijgt Nelleke in 2022 in handen waarna ze het ontcijfert en met wat moderne aanpassingen overneemt. De datering van de beschreven situaties blijft aanvankelijk gissen, tot Nelleke stuit op het boek Storm over Den Bosch van stadgenoot Jos Verstraeten. Zijn verslag van de Tweede Wereldoorlog begint met de mededeling dat alle mannen tussen de 18 en 45 jaar oud zich op het stationsplein moeten verzamelen. Ook Nellekes vader schrijft hierover. Ze puzzelt de gebeurtenissen bij elkaar en stelt uiteindelijk vast dat het schriftje verslag doet van de maanden september tot en met oktober 1944.

Een realistische indruk

Hoewel dit een vrij korte periode is, gebeurt er veel in het centrum van Den Bosch. Als Jan-Theo Werners op weg is naar zijn koffiebranderij in de Hinthamerstraat, slaat enkele meters verderop een granaat in: ‘In een oorlog heb je alleen maar verliezers…!’ Er vallen meerdere doden door de scherven die in het rond vliegen. Een landverrader wordt door onbekenden neergeschoten. De binnenstad galmt van de explosies en vuurgevechten tussen de geallieerden en de Duitse bezetters. Werners spreekt een jonge Duitse soldaat die genoeg heeft van de oorlog en hij helpt met het verplegen van een gewonde Engelse soldaat (een ‘Tommie’). Het schuilen in de schuilkelder, het contact met buurtgenoten om het dagelijks leven enigszins voort te zetten en de voedsel- en met name waterschaarste geven een realistische indruk van hoe het leven er in 1944 uit heeft gezien.

Oorlogspluimpjes is persoonlijk en informatief

Oorlogspluimpjes is opgedeeld in verschillende hoofdstukken. Naast het oorlogsverhaal van haar vader bevat het boek een reactie van Nelleke op dit verslag en aanvullende achtergrondinformatie. Deze informatie haalde ze uit kranten, archieven, boeken en de nalatenschap van haar ouders. Nelleke geeft de lezer op die manier een nog beter beeld te geven van de gebeurtenissen. Zo citeert ze artikelen uit het tijdschrift Kijk met lokaal nieuws over Den Bosch en omstreken tijdens de oorlogsjaren, beschrijft ze de geschiedenis van enkele gebouwen rondom de Hinthamerstraat en enkele persoonlijke verhalen en brieven van familieleden. Ook bevat het boek enkele gedichten die gebaseerd zijn op de sfeer die in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog en nog lang daarna (onuitgesproken) in het land hing. De combinatie van een dagboekachtig verslag van de gebeurtenissen in 1944 en de persoonlijke link met de familie Werners maakt Oorlogspluimpjes tot een intiem, maar informatief boek waarin de bezetting en bevrijding van Den Bosch tot leven worden gewekt.


📖 Ook lezen? Koop hier Oorlogspluimpjes of steun je boekhandel via Libris.

Eindoordeel: Oorlogspluimpjes
4
Eline

Ontdek meer van Eline schrijft hier

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Geen reacties

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.