Titel: Beste mevrouw Eva
Auteur: Valentijn de Heer
Uitgeverij: Uitgeverij Pluim
Genre: Roman
Bladzijdes: 192
Uitvoering: Paperback
ISBN: 978-94-933-0462-8
‘Door hem, en door hem alleen waren wij geen gezin, maar een gruwelijke poppenkast geworden.’ Wanneer de welgestelde familie Hoogewerf in Beste mevrouw Eva van Valentijn de Heer wordt uitgebreid met een verstandelijk beperkte zoon, zinken de gezinsleden langzaam dieper weg in de zorgen en ontwrichtende schaamte die de geboorte van het gehandicapte kind met zich meebrengt. Vader verliest zich in klassieke muziek, rijdt trots door Leiden en omstreken in zijn dure Saab en zoekt zijn toevlucht tot een retraite in een klooster in Zuid-Limburg om te ‘zoeken naar zichzelf’. Oudste zoon Elias zet de schijn voort die zijn vader naar buiten toe ophoudt. Hij verzorgt zijn broertje Johannes, steunt zijn moeder die het uit elkaar vallende gezin onderhoudt en schippert daarbij steeds vaker tussen twee uitersten: het zijn van een grote broer en toegewijde zoon en een jongen die wil losbreken uit de ouderrol die hij gedwongen overneemt van zijn steeds gewelddadiger wordende vader.
Een schril contrast
In korte, staccato-achtige hoofdstukken schetst De Heer hoe Elias zich staande probeert te houden in een leven dat enerzijds draait om het pleasen van zijn familie en anderzijds om tamagotchi, Donald Ducks en de naderende Cito-toets. Deze twee werelden vormen een schril contrast wanneer Elias denkt: ‘Ik wenste dat ik op een dag wakker zou worden en mijn vader zou vinden in zo’n plastic ei naast mijn bed. Ik zou hem met zo min mogelijk eten zo lang als het kon in leven houden.’ De rauwe schrijfstijl accentueert op urgente wijze het drama dat zich geleidelijk achter de bewust gesloten lamellen van het huis van de familie Hoogewerf voltrekt. Dat de buitenwereld meer doorheeft dan het gezin wil toegeven, blijkt wel uit de pesterijtjes waar Elias op school slachtoffer van is, de bezoekjes van de wijkagent en de melding bij de Raad voor de Kinderbescherming. Ook Eva, die met haar man in het opmerkelijke houten huis verderop in de straat woont, heeft meer door dan Elias denkt. ‘Jij bent ouder dan je hoort te zijn’ stelt ze wanneer hij, zonder dat zijn ouders het weten, weer een enigszins zorgeloze middag bij haar doorbrengt.
Beeldspraak boet in aan kracht
De Heer is schrijver en zorgmedewerker. Beste mevrouw Eva is zijn debuutroman. De plot schotelt de lezer ieder hoofdstuk afzonderlijke scenes voor waar de onstabiele thuissituatie van Elias als een rode draad doorheen loopt. De onomwonden, realistische stijl maakt geregeld plaats voor beeldspraak wanneer Elias naar de garnaal in zijn aquarium kijkt en Monopoly speelt met Eva. De uitleg die volgt is vanuit het perspectief van Elias een logische keuze, maar zorgt ervoor dat de metaforen voor de ervaren (volwassen) lezer inboeten aan kracht. Toch weet ditzelfde perspectief — vanwaaruit de verstoorde ouder-kindrelatie, emotionele afwezigheid, gewelddadigheid en de impact van ziekte invulling krijgen — de lezer te raken. Met het kelderen van zijn gezondheid wordt Elias’ vader door zijn oudste zoon bovendien vlijmscherp gereduceerd tot de schrijnende vooroordelen die hij aanvankelijk op Johannes losliet. Op genadeloze wijze raakt de grens tussen de twee vervaagd: ‘god weet wat het was, maar hij werd Johannes.’
Beste mevrouw Eva beschrijft moeizame weg naar concrete hulp
De roman laat dat wat er binnen het disfunctionele gezin gezegd wordt voorafgaan door regels zonder aanhalingstekens. Alsof Elias de lezer op veilige afstand wil houden door de dialoog deels samen te vatten alvorens de emotie losbarst – een manier van vertellen die doet denken aan Dat beloof ik van Roxane van Iperen die soortgelijke onderwerpen aankaart. Binnen de starre dynamiek van het gezin weet De Heer behendig in het hoofd van achtstegroeper Elias te kruipen. Naast de destructieve rollen die de familie Hoogewerf vervult en Elias zoektocht naar geborgenheid, beschrijft de roman de moeizame weg naar concrete hulp. Waar de patronen van Elias’ ouders vandaan komen blijft onderbelicht, maar de beklemmende sfeer houdt aan tot de laatste bladzijde. Ondanks de zwaarte leest het boek verrassend vlot en toegankelijk. Door de vragen die het open einde oproept, leent Beste mevrouw Eva zich uitstekend voor een (reeds aangekondigd) vervolg.
📖 Ook lezen? Koop hier Beste mevrouw Eva of steun je boekhandel via Libris.
Eindoordeel: Beste mevrouw Eva
- Misbruikt: filmisch #MeToo-verhaal met veerkrachtige boodschap - 22 juli 2024
- LEX: thrillerroman ontvouwt intriges als een stadsplattegrond - 15 juli 2024
- Doodsklap: gruwelijke moordzaak treft doel op Texel - 8 juli 2024
Ontdek meer van Eline schrijft hier
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Geen reacties