Cliënt E. Busken: actuele roman leest als innerlijke monoloog

23 september 2021
Leestijd: 3 min.
, ,
client-e-busken-jeroen-brouwers_header

Titel: Cliënt E. Busken
Auteur:
Jeroen Brouwers
Uitgeverij:
Atlas Contact
Genre: Roman
Bladzijdes:
264
Uitvoering:
Hardcover
ISBN:
978-90-254-5594-1

In Cliënt E. Busken neemt Jeroen Brouwers de lezer mee naar de gesloten afdeling van een zorginstelling. Dit laatste boek van Brouwers – zo wordt beweerd – verhaalt over een oude man die in een rolstoel zijn laatste dagen slijt. Busken is dementerende, al vindt hij zelf van niet. Hij snapt dan ook niet waarom zo’n verhelderde geest als hijzelf in een Huize Madeleine zit waar mensen in witte pakken vertellen wat hij moet doen. Het liefst gaat Busken zo snel mogelijk weer terug naar zijn huis waar hij na een val met veel omhaal is weggehaald.  

Eén dag uit het leven van een cliënt

Brouwers beschrijft in Cliënt E. Busken één dag uit het leven van een cliënt die tegen zijn zin in een zorginstelling verblijft. Sinds de rit met de ambulance naar Huize Madeleine spreekt Busken niet meer. Als lezer krijg je toegang tot het leven in de instelling via Buskens gedachtewereld. Omdat Busken pertinent zwijgt, en het personeel om hem heen van alles tegen en over hem zegt, groeit de machteloze positie waarin de man verkeert. De kracht van Busken zit vooral in zijn hoofd, waarin hij de verpleegkundigen, het zorgsysteem en patiënten om hem heen flink bekritiseerd. Via stream of consciousness worden alle indrukken die Busken opdoet rechtstreeks doorgegeven aan de lezer.

De kracht van de onbetrouwbare verteller

Cliënt E. Busken is het laatste boek van Brouwers dat op zijn tachtigste werd gepubliceerd. In 2021 won hij hiermee de Libris Literatuurprijs. Brouwers is een gevierd schrijver binnen de Nederlandse Letteren, bekend van onder meer Bezonken rood, Geheime kamers, Het Hout, en De laatste deur. Het werk van Brouwers snijdt vaak lastige thema’s aan zoals het overleven in een jappenkamp, zelfmoord en misstanden in de katholieke kerk. Brouwers ontving in 2007 de Prijs der Nederlandse Letteren voor zijn hele oeuvre en won verschillende prijzen waaronder een Gouden Uil, de ECI Literatuurprijs, de Multatuliprijs en de AKO Literatuurprijs. De bladzijden in Cliënt E. Busken zitten volgestouwd met gedachten van een bejaarde man die rakelings over elkaar heen buitelen. Deze onbetrouwbare verteller doet verschillende vragen oprijzen. Wat is echt gebeurd en wat verzint Busken? Lijdt de oude man echt aan Alzheimer of eerder aan grootheidswaanzin?  

Cliënt E. Busken is een actuele en inventieve roman

Brouwers dwingt de lezer mee te varen op de gedachtestroom van Busken of deze nu wil of niet. Terwijl je aan de ene kant medelijden krijgt met de oude man, groeit ook het medeleven met het zorgpersoneel. Deze schrijnende situatie weet Brouwers moeiteloos te belichten, en dit maakt Cliënt E. Busken bijzonder actueel. Niet iedere patiënt is even makkelijk te verzorgen – Busken is hiervan zeer exemplarisch omdat hij er zelf voor kiest te zwijgen en zo alle communicatie stopt. Hoewel de schrijftechniek die Brouwers hanteert niet iedereen zal aanspreken, verwoordt hij de gedachten van Busken op inventieve wijze. Busken verzint zelf woorden, vergeet waar hij was gebleven, zoomt in op kleine details die hem opvallen en geeft de mensen om hem heen bijnamen. Ook actueel is de manier waarop Brouwers ingaat op maatschappelijke thema’s als racisme, geslacht en identiteit. Voor wie zich laat meevoeren op de stream of consciousness, treft in Cliënt E. Busken een psychologische roman aan vol prachtige observaties, hedendaagse kwesties en verborgen menselijkheid.


📖 Ook lezen? Koop hier Cliënt E. Busken of steun je lokale boekhandel via Libris.

Eindoordeel: Cliënt E. Busken
5
Eline

Geen reacties

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.