Titel: De eerlijke vinder
Auteur: Lize Spit
Uitgeverij: Stichting CPNB
Genre: Kort verhaal
Bladzijdes: 92
Uitvoering: Hardcover
ISBN: 978-90-596-5732-8
Na haar succesvolle debuut Het smelt keert Lize Spit in De eerlijke vinder (Boekenweekgeschenk 2023) terug naar het fictieve Bovenmeer. Hier woont gedurende de jaren 90 Jimmy die ‘behalve Tristans beste vriend ook een wereldberoemd verzamelaar in wording’ is. Iedere dag rijdt hij op zijn BMX langs winkels, automaten en sportkantines, op zoek naar geld dat verstopt zit in de achtergebleven winkelkarretjes, snoepmachines, geldautomaten en parkeermeters. Van het gevonden geld koopt hij zakken chips om zijn – de nostalgie – flippoverzameling compleet te maken. Tijdens zijn laatste ronde vindt Jimmy zomaar vijfhonderd frank. Wat je vindt mag je houden, luidt het spreekwoord. Maar voor hem gaat dit niet op: de eigenaresse van het geld betrapt Jimmy met haar zojuist gepinde biljetten. Hoe de jongen zich ook in bochten probeert te wringen om het geld te mogen houden (‘Tristan heeft een granaat van zo dichtbij horen afgaan dat zijn trommelvlies gesprongen is’), de vijfhonderd frank moet hij teruggeven aan de rechtmatige eigenaar. Er zit voor Jimmy niets anders op dan door te fietsen naar Tristan die dringend zijn hulp nodig heeft bij het uitvoeren van een plan.
Een getraumatiseerde vriend
De eerlijke vinder wisselt Jimmy’s flippo-obsessie af met zijn gespannen vriendschap met de uit Kosovo gevluchte Tristan die het land uit wordt gezet. Met de verse beelden van Oekraïners die massaal hun thuisland ontvluchtten op ons netvlies, snijdt Spit hier een actueel thema aan. Behalve de vaak slechte opvang en dreiging tot uitzetting, is er weinig oog voor oorlogstrauma’s van vluchtelingen. Hoewel Jimmy vanbinnen best weet dat hij ‘alleen de Tristan-van-na-de-vlucht kende’, ziet hij zijn vriend voor zijn eigen gemoedsrust liever als een toekomstige medeverzamelaar met wie hij een clubhuis opricht en zijn liefde voor flippo’s kan delen. Vanuit zijn veilige dorpsleven kan hij bovendien weinig met de jongen die Tristan werkelijk is: ogenschijnlijk uit het niets bang voor agenten en zwaailichten. Extra pijnlijk wordt het als Jimmy niet alleen flippo’s, maar ook Tristan en zijn familieleden op compulsieve wijze in zijn verzamelmap op wil bergen. Alles is beter dan de eenzame pijn te voelen van de scheiding van zijn ouders en de imagoschade die hij als zoon van een fraudeur in het dorp heeft opgelopen. Zelfs als dit betekent dat hij zijn leven in handen moet leggen van zijn getraumatiseerde vriend.
De spanning cirkelt rond in De eerlijke vinder
Vanaf de eerste pagina neemt Spit de lezer in De eerlijke vinder mee in de aandoenlijke belevingswereld van de negenjarige Jimmy. Het verhaal zit vol zinnen als: ‘Hij wilde dit geluk zo lang mogelijk doen duren, uitrekken tot een flinterdunne draad die maar niet afgewikkeld raakte’. Vrolijkheid wordt afgezwakt ‘alsof iemand een triangel aansloeg met een wortel’ (insert Bugs Bunny hier), zware meubels delen straffen uit en vragen kunnen worden uitgedrukt ‘als Mentos in een rolletje’. Stilistisch zit dit Boekenweekgeschenk net zo trefzeker en beeldend in elkaar als Spits debuut en opvolger Ik ben er niet. De spanning cirkelt onafgebroken (en als een flippo zo) rond boven trauma en obsessies, en Spit stopt af en toe wat donkere humor in het verhaal. In het kader van Boekenweekthema ‘Ik ben alles’ kent De eerlijke vinder verschillende rollen toe aan de personages. Wie je vanbinnen écht bent, zo benadrukt Spit, komt echter pas bovendrijven op onverwachte momenten wanneer de controle even niet binnen handbereik is.
De eerlijke vinder is het Boekenweekgeschenk van 2023. Je krijgt het boekje gratis bij aankoop van minimaal € 15 aan Nederlandstalige boeken.
📖 Ook lezen? Koop hier De eerlijke vinder of steun je boekhandel via Libris.
Eindoordeel: De eerlijke vinder (Boekenweekgeschenk 2023)
Ontdek meer van Eline schrijft hier
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.
Geen reacties