Zij.: zet een punt achter jarenlange impact van machtsmisbruik

10 augustus 2023
Leestijd: 3 min.
, ,

Titel: Zij.
Auteur:
Maaike Neuville
Uitgeverij:
De Bezige Bij
Genre: Literatuur, novelle
Bladzijdes:
174
Uitvoering:
Paperback
ISBN:
978-94-031-1152-0

Ada Peeters heeft een spannende avond voor de boeg. Voor haar theatertour speelt ze een solovoorstelling in ‘zijn’ stad. Bij het idee dat haar vroegere theaterdocent in de zaal zou kunnen zitten nemen niet alleen de zenuwen toe, maar komen ook allerlei onderdrukte herinneringen naar boven van autoritaire mannen die bij haar een grens over gingen. Op weg naar haar optreden denkt Ada terug aan haar relaties met al deze oudere – en vaak getrouwde – mannen. Gedurende de treinreis, de rustmomenten voor en na het optreden en een bijzondere taxirit terug naar huis, verkent Ada wat voor impact deze mannen op haar leven en zelfbeeld hebben gehad. Wanneer is gedrag grensoverschrijdend? Waar ligt deze grens? En wanneer kun je ergens definitief een punt achter zetten? Maaike Neuville, zelf film- en theatermaker, schreef met Zij. een indringend debuut.

Grenzen vanuit verschillende hoeken

Het verteltempo ligt laag in deze novelle. Zoals de hoofdpersoon in de eerste scene langzaam haar lichaam oliet voordat ze naar een optreden gaat, zo neemt Neuville de tijd om Ada’s onzekerheden, angsten, boosheid en frustratie zorgvuldig uit te smeren over de plot. Daar waar sommige mannen zich onbeschaamd aan haar opdrongen, raakte ze door haar twintig jaar oudere theaterdocent vooral gefascineerd: ‘Ik wilde wat híj kon, ik wilde zijn taal, ik wilde zijn dramaturgie. Maar ik kreeg zijn lichaam’. Deze onstuimige relatie en het bijkomende machtsmisbruik maken bij Ada vanbinnen veel kapot. Ze twijfelt aan haar acteerkwaliteiten en kampt met een eetstoornis. Ze leeft inmiddels samen met Lise, een vrouw bij wie ze nu zelf geconfronteerd wordt met de grenzen van wat wel en niet geoorloofd is: ‘Zij zei stop. Ik keek haar aan, ging ik te ver?’ Dat Zij. grenzen vanuit diverse hoeken bekijkt, blijkt ook uit de passages waarin Ada als theaterdocent benaderd wordt door een leerling. Wat is juist om te doen, nu ze zelf een machtspositie bekleedt?

Zij. is een eigentijdse en krachtige novelle

Een deel van haar verwerkingsproces stopt Ada in haar bewerking van Ifigenia in Aulis van Euripides. Deze Griekse tragedie volgt Agamemnon die op weg naar Troje de opdracht krijgt zijn dochter Ifigenia te offeren aan de Goden. Haar versie zet Ada aan het denken over de band met haar eigen vader. Zij. is soms wat ondoorgrondelijk door de gevoelige en poëtische schrijfstijl. De zinnen lezen als dichtregels die langzaam binnenkomen. Is de lezer eenmaal getroffen, dan ontdekt deze in de novelle prachtige observaties. Neuville speelt op beeldende wijze met de grijze zones van situaties: de randen van grenzen; wat kan net wel en wat niet, het moment tussen wachten en optreden wanneer de rol die je gaat spelen nog losstaat van je identiteit en de grijze vinkjes van appjes die nog niet zijn gelezen. Zij. is een eigentijdse novelle die past binnen de MeToo-beweging en thema’s als macht en misbruik, gevangen zijn en je vrij voelen, pijn en heling in de spotlight zet. Het laat de lezer achter met de hoopvolle boodschap om in jezelf de kracht te vinden om je verhaal te vertellen.


📖 Ook lezen? Koop hier Zij. of steun je boekhandel via Libris.

Eindoordeel: Zij.
4
Eline

Ontdek meer van Eline schrijft hier

Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.

Geen reacties

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.