Weg met Eddy Bellegueule: ontsnappen uit een arbeidersmilieu vol armoede, homofobie en racisme

31 juli 2023
Leestijd: 4 min.
, ,
weg-met-eddy-bellegueule-edouard-louis_header

Titel: Weg met Eddy Bellegueule
Originele titel:
En finir avec Eddy Bellegueule
Auteur:
Édouard Louis
Uitgeverij:
De Bezige Bij
Vertaling: Edu Borger
Genre:
Autobiografie, non-fictie
Bladzijdes:
202
Uitvoering:
Paperback
ISBN:
978-94-031-0210-8

Eddy Bellegueule groeit op in de jaren 90 in de Noord-Franse streek Picardië. Zijn ouders zijn arm en leven van de bijstand. Net als de meeste gezinnen in het dorpje zijn ze afhankelijk van de nabijgelegen fabriek. Hier werkt Eddy’s vader lange dagen om het arbeidersgezin te onderhouden. Al sinds zijn jonge jaren voelt Eddy zich in buitenstaander. Niet alleen binnen zijn eigen familie, maar ook in het Picardische dorp. De mensen om hem heen vinden Eddy een ‘verwijfd jongetje’. Nog voordat hij met zijn geaardheid zal worstelen, wordt hij al gepest door zijn klasgenoten. Zijn vader geeft hem er in een dronken bui vaak van langs en moeder vernedert hem verbaal omdat hij: ‘niet normaal [is] dat gastje’. In Weg met Eddy Bellegueule beschrijft socioloog Édouard Louis zijn jeugd als Eddy Bellegueule en tracht op basis van zijn herinneringen het beklemmende arbeidersmilieu vol armoede, homofobie en racisme waarin hij is opgegroeid laagje voor laagje te ontleden en te doorgronden.

Van ’verwijfd’ naar ‘vechtersbaas’

Louis windt er geen doekjes om als hij schrijft over zijn afkomst. In Nederland brak hij door met twee essayistische novellen over zijn ouders: Ze hebben mijn vader vermoord en Strijd en metamorfose van een vrouw. In direct en grof proza neemt Louis de lezer in debuutroman Weg met Eddy Bellegueule mee naar het armzalige huisje waar hij als kind zijn slaapkamer deelt met zijn broers en zussen en in stapelbedden slaapt. Er is geen geld als de ramen aan vervanging toe zijn, de kamers worden niet gescheiden door deuren en ieder kind moet zich wassen in hetzelfde badwater. Beschrijvingen van voedsel, adem en vocht doordrenken de pagina’s. De televisie is heilig in huis en op wonderlijke wijze is er in ieder vertrek een tv te vinden. Al vroeg krijgt Louis te maken met de ‘toxische mannelijkheid’ die in het plaatsje hangt. Omdat hij een schelle stem heeft, een ‘vrouwelijk loopje’, ‘dramatische’ gebaren maakt en niet dezelfde interesses deelt als de anderen, valt hij op. Om te overleven probeert Louis zich als een echte man te gedragen, een ‘vechtersbaas’. Vechtersbazen hebben een vriendinnetje, hangen rond op straat, drinken bier en schuwen geen geweld. Het is het type man dat in het dorp aanzien heeft. Louis begint ook rond te hangen, voetbalt en versiert meisjes. Maar wat hij ook doet, zijn reputatie als ‘flikker’, ‘mietje’ en ‘nicht’ blijft aan hem kleven: ‘De misdaad bestaat niet uit het doen, maar uit het zijn. En vooral uit het eruitzien als.’

Onbeschaafd taalgebruik vervreemdt en overweldigt

Wanneer Louis op zijn twaalfde steeds serieuzer begint te worstelen met zijn homoseksuele gevoelens, wordt duidelijk dat hij moet vluchten. De situatie is inmiddels onhoudbaar geworden: zijn vader is werkloos, de armoede is heftiger dan ooit en de pesterijen zijn verergerd. Weg met Eddy Bellegueule laat zien hoe Louis het arbeidersmilieu uiteindelijk de rug heeft toegekeerd om te gaan studeren aan een lyceum in een andere stad. Hij doorspekt het boek met grove woorden en homofobe en racistische uitspraken. Louis trekt doelbewust een (talige) grens op tussen Eddy’s jeugd en de lezer door de focus te leggen op het streekdialect en het grove woordgebruik van de arbeidersklasse. Daardoor leest de tekst niet altijd even toegankelijk en treedt een gevoel van vervreemding op. De interpunctie valt meermaals weg zodat het onbeschaafde taalgebruik nog harder bij de lezer binnenkomt.

Bewonderenswaardige mildheid in Weg met Eddy Bellegueule

Toch is Weg met Eddy Bellegueule geen aanklacht tegen het arbeidersmilieu. Door enkele zeer heftige scenes te beschrijven, probeert Louis te laten zien dat wie in dit milieu is opgegroeid eigenlijk niet anders kan dan zich (onbewust) te conformeren:

‘Ze besefte niet dat haar familie, haar ouders, haar broers en zussen, zelfs haar eigen kinderen en zogoed als alle dorpsbewoners dezelfde problemen hadden gekend en dat wat zij dus fouten noemde in werkelijkheid de meest perfecte uitdrukking was van de gewone gang van zaken.’

Het boek zit vol met dit soort citaten waarmee Louis probeert te doorgronden wat de wereld van zijn jeugd zo anders maakt dan zijn huidige leven in de intellectuele kringen van Frankrijk – een Franse elite die hem inmiddels volledig heeft opgenomen. De harde levensomstandigheden van het arbeidersmilieu zorgen ervoor dat hij met bewonderenswaardige mildheid terugkijkt op zijn ouders en de overlevingsstrategieën van deze groep mensen.


📖 Ook lezen? Koop hier Weg met Eddy Bellegueule of steun je boekhandel via Libris.

Eindoordeel: Weg met Eddy Bellegueule
4
Eline

Ontdek meer van Eline schrijft hier

Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.

Geen reacties

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.