Tár: gedirigeerde compositie van machtsmisbruik in crescendo
Arthouse , Film , Psychologie / 16 maart 2023

Topdirigent Lydia Tár zwaait ook privé met dirigeerstok. Na de Amerikaanse MeToo-beweging zijn machtsmisbruik en grensoverschrijdend gedrag in eigen land het afgelopen jaar veelbesproken onderwerpen in de Nederlandse media. In dramafilm Tár van regisseur Todd Field (Little Children) wordt in een lange zit van ruim tweeënhalf uur een muzikaal psychologisch portret van de succesvolle dirigent Lydia Tár (Cate Blanchett) geschetst. Aan de hand van een diepzinnig interview met Adam Gopnik (The New Yorker) presenteert de gefictionaliseerde Tár zich als een intelligente, charismatische en ietwat neurotische vrouw. In de scenes die volgen, ontpopt ze zich tot iemand die niet alleen (als eerste vrouw ooit) het Berliner Philharmoniker dirigeert, maar ook haar directe omgeving. Achteraf gezien werd dit al duidelijk voorafgaand aan het interview; haar trouwe assistent Francesca Lentini (Noémie Merlant) kan foutloos het biografische stukje van de maestro uit het hoofd opzeggen. Gaandeweg de film komen er steeds meer van dit soort terugblikmomenten, en blijkt de reputatie van de topdirigent niet zo vlekkeloos te zijn als ze de kijker wil doen geloven.

De eerlijke vinder (Boekenweekgeschenk 2023): spanning cirkelt rond boven trauma en obsessies
Boeken , Korte verhalen , Psychologie / 13 maart 2023

Titel: De eerlijke vinder Auteur: Lize Spit Uitgeverij: Stichting CPNB Genre: Kort verhaal Bladzijdes: 92 Uitvoering: Hardcover ISBN: 978-90-596-5732-8 Na haar succesvolle debuut Het smelt keert Lize Spit in De eerlijke vinder (Boekenweekgeschenk 2023) terug naar het fictieve Bovenmeer. Hier woont gedurende de jaren 90 Jimmy die ‘behalve Tristans beste vriend ook een wereldberoemd verzamelaar in wording’ is. Iedere dag rijdt hij op zijn BMX langs winkels, automaten en sportkantines, op zoek naar geld dat verstopt zit in de achtergebleven winkelkarretjes, snoepmachines, geldautomaten en parkeermeters. Van het gevonden geld koopt hij zakken chips om zijn – de nostalgie – flippoverzameling compleet te maken. Tijdens zijn laatste ronde vindt Jimmy zomaar vijfhonderd frank. Wat je vindt mag je houden, luidt het spreekwoord. Maar voor hem gaat dit niet op: de eigenaresse van het geld betrapt Jimmy met haar zojuist gepinde biljetten. Hoe de jongen zich ook in bochten probeert te wringen om het geld te mogen houden (‘Tristan heeft een granaat van zo dichtbij horen afgaan dat zijn trommelvlies gesprongen is’), de vijfhonderd frank moet hij teruggeven aan de rechtmatige eigenaar. Er zit voor Jimmy niets anders op dan door te fietsen naar Tristan die dringend zijn hulp nodig heeft bij…

Close: intiem portret van een jongensvriendschap
Arthouse , Film , Psychologie / 20 februari 2023

Afstand en nabijheid in Close. Na de ophef rondom zijn debuutfilm Girl (2018) komt Belgische regisseur Lukas Dhont met Close. Hoewel Girl aanvankelijk goed werd ontvangen en diverse prijzen in de wacht sleepte, zorgde het verhaal over een transmeisje gaandeweg voor kritiek en onbegrip. Voor Close, een op persoonlijke ervaringen gebaseerd verhaal, ging Dhont voor het scenario opnieuw een samenwerking aan met acteur en schrijver Angelo Tijssens. In plaats van een transgender meisje, zoomt de Frans-Nederlandstalige film Close in op boezemvrienden Léo (Dambrine) en Rémi (De Waele). De twee dertienjarige jongens zijn onafscheidelijk. Ze trekken de hele zomer met elkaar op, lachen en stoeien, blijven bij elkaar logeren en zodra Rémi met zijn oboe optreedt met een orkest, zit Léo steevast in het publiek.

Japanese Tales of the Macabre: ongrijpbare horrorserie zoekt grenzen op van het gruwelijke
Anime , Netflix , Psychologie , Serie / 9 februari 2023

Anthologie biedt macabere inkijk in het creatieve brein van Junji Ito. Hét Japanse antwoord op de Amerikaanse Stephen King is ongetwijfeld schrijver en tekenaar Junji Ito. In 2019 won hij de prestigieuze Eisner Award voor zijn manga-adaptatie van Mary Shelley’s klassieker Frankenstein. Door de jaren heen heeft de mangaka een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Zo produceerde hij een grote hoeveelheid korte en lange verhalen die allemaal één ding met elkaar gemeen hebben: horror. In Junji Ito Maniac: Japanese Tales of the Macabre bracht Netflix in samenwerking met Studio Deen een selectie van twintig verhalen van papier naar beeldscherm. Het resultaat is een twaalfdelige serie vol zeer verschillende vertellingen. Sommige afleveringen beslaan één lang verhaal, andere episodes worden opgesplitst in meerdere bizarre plots die de kijker ieder op hun eigen manier doen gruwelen.

Cleopatra en Frankenstein: debuutroman volgt de sporen van jeugdtrauma’s
Boeken , Psychologie , Roman / 16 januari 2023

Titel: Cleopatra en Frankenstein Auteur: Coco Mellors Uitgeverij: Ambo|Anthos Vertaling: Gerda Baarman, Jan de Nijs Genre: Roman Bladzijdes: 448 Uitvoering: e-book ISBN: 978-90-263-6098-5 *In ruil voor een eerlijke recensie heb ik via Hebban een recensie-exemplaar ontvangen van de uitgeverij Deze recensie verscheen eerder op Hebban De Britse studente Cleo is haar lastige thuissituatie ontvlucht om haar geluk als aspirerend kunstenaar te beproeven in New York. In de drukke decembermaand ontmoet ze in ‘de stad die nooit slaapt’ op de valreep van het oude jaar de twintig jaar oudere Frank. Allebei hebben ze niet zo’n zin om 2007 in te luiden op een middelmatig Oud & Nieuw-feestje. De flirt mondt algauw uit in een romance die er veelbelovend uitziet. Nog geen half jaar later bezegelen de twee hun relatie met een bruisend huwelijk. Cleo’s zorgen om het verlopen van haar studentenvisum verdwijnen daarmee als sneeuw voor de zon. Ze trekt in bij Frank met de visie om schilderijen te maken en als zijn vrouw met volle teugen van het glamoureuze leven in New York te genieten. Voor Frank was trouwen nooit echt een prioriteit. Nu hij op latere leeftijd gebonden is, hoopt hij privé de stabiliteit te vinden die hij in zijn werk…

De geur van een moeder: rauwe roman over een getekende jeugd
Boeken , Literatuur , Psychologie / 12 december 2022

Titel: De geur van een moeder Auteur: Lucia van den Brink Uitgeverij: Ambo|Anthos Genre: Literatuur Bladzijdes: 272 Uitvoering: Paperback ISBN: 978-90-263-5477-9 Link naar mijn recensie op Hebban Dertiger Lentl is in De geur van een moeder van Lucia van den Brink een succesvol tatoeëerder. Ze zet mooie en krachtige woorden op de huiden van haar klanten. Bijna niemand weet dat ze ook zichzelf tatoeëert. De woorden die op haar eigen lichaam prijken zijn minder mooi. Ze ‘versiert’ haar huid namelijk met scheldwoorden die sinds haar jeugd door haar hoofd zijn blijven echoën. Wat in haar kindertijd ooit begon met het krassen van het woord ‘help’ op haar huid, is voor Lentl nu een manier geworden om met haar verleden om te gaan. Haar jeugd tekent zich door de zelfmoord van haar moeder, het alcoholisme van haar vader, mishandeling en verwaarlozing. Ook de woorden die mensen in Lentls huidige leven haar toedichten, komen hard binnen. Haar relatie met Julian, die uit een warm nest komt en haar worstelingen niet goed begrijpt, verloopt steeds stroever. En dan is er Kirsten: Lentls jeugdvriendin die haar muur af wil breken, maar die ze niet durft te vertrouwen.

Luna: spin-off geeft fantastische draai aan mentale problemen
Boeken , Jeugdliteratuur , Psychologie / 5 december 2022

Titel: Luna Auteur: Pieter Koolwijk Uitgeverij: Lemniscaat Illustrator: Linde Faas Genre: Jeugdliteratuur Bladzijdes: 248 Uitvoering: Hardcover ISBN: 978-90-477-1250-3 In Gozert van Pieter Koolwijk leerde Ties Luna kennen in Huize Hoopvol. Hier werd hij heen gestuurd omdat hij helemaal opging in Gozert: zijn onzichtbare vriend met wie hij de meest fantastische avonturen beleefde. Maar Gozert is geen product van Ties’ verbeelding, hij is echt! En Luna heeft bewijs. Zij kan Gozert niet zien zoals Ties dat kan, ze kan hem wel horen. In Luna volg je de gebeurtenissen vanuit haar beleving. Ties en Gozert hebben er na hun opname in Huize Hoopvol een fijn thuis voor gekregen met begripvolle ouders. Voor Luna ligt dit anders. Ze voelt zich weggestopt in – zoals ze het zelf noemt – Huize ‘Hopeloos’ omdat haar ouders en zussen niet goed weten wat ze met haar aan moeten. Vooral haar vader en oudste zus Laura accepteren haar niet zoals ze is. Hierdoor worden haar tics en de stemmen in haar hoofd alsmaar erger.

Wij waren, ik ben. Weg uit Ruinerwold: autobiografisch debuut geeft stem aan slachtoffers van psychisch geweld
Autobiografie , Boeken , Psychologie , Roman / 1 december 2022

Titel: Wij waren, ik ben. Weg uit Ruinerwold Auteur: Israel van Dorsten Uitgeverij: Uitgeverij Pluim Genre: Autobiografie, Roman Bladzijdes: 296 Uitvoering: Paperback ISBN: 978-94-933-0423-9 *In ruil voor een eerlijke recensie heb ik van Uitgeverij Pluim een recensie-exemplaar ontvangen Link naar mijn recensie op Hebban In 2019 zoekt een jongen hulp bij een café midden in het Drentse plaatsje Ruinerwold. Zijn woonsituatie in een naburige boerderij is niet meer vol te houden. Het bericht van de politie-inval die niet veel later volgt, wordt groots door de (internationale) media opgepakt. Artikelen koppen de wildste verhalen over ‘het spookgezin uit Ruinerwold’. Nadat in de vijfdelige documentaire De kinderen van Ruinerwold (2021) van Jessica Villerius in beeld is gebracht hoe het gezin heimelijk leefde in de benauwende greep van het geloof van vader Gerrit Jan, vertelt Israel van Dorsten in zijn autobiografische debuut Wij waren, ik ben. Weg uit Ruinerwold over zijn eigen (traumatische) jeugdervaringen. Hij legt het proces uit waarin hij geleidelijk het geloof is kwijtgeraakt en vervolgens de kracht vond om te ontsnappen aan het fysieke en mentale misbruik van zijn vader.